GIZA MAILAKETA

GIZA MAILAKETA:Gizarte esklabista.

Gizarte erromatarraren ezaugarri nagusietarikoa biztanleen arteko desberdintasunak izan ziren.Ikusgarriena gizon-emakume askeen eta esklaboen arteko bereizketa zen. Gizarte esklabistan, esklaboa zen sistema ekonoikoaren oinarria.Legeek ez zituzten esklaboak pertsonatzat hartzen, saldu eta eros zitezkeen jabetza edo salgai bezala baizik. Esklaboak legez inolako eskubiderik ez zeukan. Legez, ezin zen eskondu. Esklabo baten seme-alabak ez-legitimotzat hartzen ziren, aita gizon eskea bazen ere.Esklabo batek ihes egitekotan, harrapatzen, markatu edo gurutzitatu zezaketen. Esklaboaren  batek nagusia hiltzen bazuen, legeak nagusiaren esklabo guztiak guztiak hiltzeko eskatzen zuen. (Pedanius Secundus hil zutenean, epai baten bidez haren laurehun esklabo hiltzeko agindua  eman zen). Esklaboek zeregin-mota ugari betetzen zuten;zeregin gogorrenak batez ere nekazaritza-eremuetan, meategietan edota erainkuntzan egiten zituzten, eta etxeko lanez eta ardura handiagoko beste zeregin batzuezz ere arduratzen zieren / Irakuzleak, idazkariak…). Esklaboak lorteko ohiko bidea gerrak ziren. Baina zorrak izateagatik edo epaileren erabakiz ere bihur zitekeen esklabo. Nagusiek libre ut zezaketen eta batzuek askatasuna ere eros zezaketen, beren lana ondo egiteagatik irabazten zituzten eskupekoak aurreztuz. Orduan liberto bat izatera pasatzen zen eta honen semeak hiritarrak izango ziren. Emakume esklaboek emakume askeen zerbitzari lan egiten zuten, umeak zaintzen, ehule, laguntzaile edo etxeko lanak egiten… Asku prostituta gisa erabiltzen ziren.

  esklaboa  Nekazaritza ari diren esklaboen irudikapen duen mosaikoa.Etxeko lanetan ari diren esklaboen irudikapena duen margolana. Mahatsa zapaltzen ari diren esklaboen irudikapena duen erliebea

Hiritarrak eta hiritar mailak:

Bereizketa garbia egiten zen hiritarren eta hiritar ez zirenen artean. Eta hiritar izanez gero, nahiz eta giza-maila desberdinetakoak izan, bazuten botoa emateko eta hautatuak izateko eskubidea, markataritzan librerik aritzeko eskubidea eta legez ezkontzeko eskubidea. Erromako hiritarrek zergak ordaindu behar zituzten armada eta herri-lanak( galtzadak, zirkuak, teatrok, estolderia, bainuetxeak, gimnasioak etab.) ordaintzeko. Biltzen zenaren zati handi bat jaiak eta doako ikuskizunak antolatzeko erabiltzen zen, eta hoietan janaria banatzen zitzaien hiritar behartsuenei.

  

Hiritar mailak.

Senetariak eta patrizioak lur-sail eta aberastasun handien jabeak ziren eta gobernuko kargurik altuenak hartzen zituzten. Zaldunrk lur-sail txikiak eta ertainak zituzten, eta markatzaritzan aritzen ziren.

Plebea herritar askeek osatzen zuten. Gehienak nekazaritzak, merkataritzak edo artisauak ziren.

Batzuetan, horien bizi baldintzak esklaboenak baino okerragoak ziren, izan ere, ezin zituzten oinarrizko beharrak ase eta karitateari esker bizi ziren.

emakumeek ez zuten gizarte-talde berezi bat osatzen baina komunen  zuten beren eskubidepolitikoak mugatuta egotea